Ένα Χαρακτηριστικό που αναγράφεται στις λάμπες LED και πρεπει να ξέρουμε είναι ο δείκτης χρωματικής απόδοσης ή αλλιώς στα αγγλικά color rendering index (εν συντομία CRI), είναι η ποσοτική μέτρηση της ικανότητας μίας πηγής φωτός να εμφανίζει τα χρώματα, σε σύγκριση με μια ιδανική πηγή φωτός ή με το φυσικό φως.
Σε γενικές γραμμές, το CRI είναι ένα μέτρο της ικανότητας μιας πηγής φωτός να δείχνει αντικειμενικά χρώματα "ρεαλιστικά" ή "φυσικά" σε σύγκριση με μια οικεία πηγή αναφοράς, είτε το φως πυρακτώσεως είτε το φως της ημέρας.
Το CRI καθορίζεται από το φάσμα της φωτεινής πηγής.
Ο δείκτης χρωματικής απόδοσης κυμαίνεται από 0-100 και όσο μεγαλύτερος είναι, τόσο πιο πιστά αποδίδονται τα χρώματα των αντικειμένων του χώρου κι αυτό συμβαίνει γιατί η ακτινοβολία της φωτεινής πηγής καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του ορατού ηλεκτρομαγνητικού φάσματος.
Πρότυπη φωτεινή πηγή με δείκτη χρωματικής απόδοσης 100 θεωρείται το ηλιακό φως. Το 1948, ο Bouma περιέγραψε το φως της ημέρας ως την ιδανική πηγή φωτισμού για την καλή απόδοση χρώματος, διότι το φως της ημέρας εμφανίζει
(1) μεγάλη ποικιλία χρωμάτων
(2) κάνει εύκολη τη διάκριση των ελαφρών αποχρώσεων του χρώματος
(3) τα χρώματα αντικειμένων γύρω μας προφανώς φαίνονται φυσικά.
Το CRI υπολογίζεται επιστημονικά από τις διαφορές στις χρωματογραφίες των οκτώ δειγμάτων χρώματος CIE (CIE 1995) όταν φωτίζεται από μια φωτεινή πηγή και από ένα φωτιστικό αναφοράς της ίδιας θερμοκρασίας συσχέτισης χρώματος (CCT) . Όσο μικρότερη είναι η μέση διαφορά στις χρωματογραφίες, τόσο μεγαλύτερη είναι η CRI.
Ο δείκτης χρωματικής απόδοσης στις τιμές από 90 έως 100 υποδηλώνει εξαιρετική απόδοση χρωμάτων, από 80 έως 90 υποδηλώνει καλή απόδοση χρωμάτων και από 50 έως 80 υποδηλώνει κακή απόδοση χρωμάτων.
Βλέπουμε λοιπόν πως ο δείκτης χρωματικής απόδοσης είναι από τα κυριότερα κριτήρια τα οποία καθορίζουν την επιλογή του λαμπτήρα για το φωτισμό ενός χώρου, ειδικότερα όταν πρόκειται για χώρους στους οποίους η πιστή απόδοση των χρωμάτων είναι ιδιαίτερα σημαντική όπως σε μία γκαλερί , για εφαρμογές φωτισμού σε κινηματογραφικά και τηλεοπτικά στούντιο, σε εκθέσεις προϊόντων και έργων τέχνης,αλλά και σε καταστήματα με υφάσματα, ρουχισμό κτλ.
Σε άλλες εφαρμογές όμως μπορεί να είναι επιθυμητή η χαμηλή τιμή του CRI . Για παράδειγμα στον φωτισμό των δρόμων ο χαμηλός δείκτης που μπορεί να πάρει ακόμα και αρνητικές τιμές είναι επιθυμητός, καθώς η κίτρινη απόχρωση που αποδίδεται στα φωτιζόμενα αντικείμενα καθιστά πιο ξεκούραστη τη νυκτερινή οδήγηση.
Ενδεικτικές τιμές του CRI σε διάφορες λυχνίες
Πηγή φωτός |
CCT (K) |
CRI |
Λαμπτήρας Νατρίου χαμηλής πίεσης (LPS / SOX) |
1800 |
-44 |
Λαμπτήρας ατμών υδραργύρου |
6410 |
17 |
Λαμπτήρας Νατρίου υψηλής πίεσης (HPS / SON) |
2100 |
24 |
Επιστρωμένος υδράργυρος-ατμός |
3600 |
49 |
Χλωροφωσφορικό ζεστό λευκό φθορισμού |
2940 |
51 |
Halofosfate cool-white φθορισμού |
4230 |
64 |
Τριφωσφορικό ζεστό λευκό φθορισμό |
2940 |
73 |
Χλωροφωσφορικό φθορίζον ψυχρό φως ημέρας |
6430 |
76 |
Λαμπτήρας Νατρίου |
2700 |
82 |
Πρότυπο LED Lamp |
2700-5000 |
83 |
Αλογονίδιο μετάλλου χαλαζία |
4200 |
85 |
Τριφωσφορικό δροσερό λευκό φθορισμού |
4080 |
89 |
Λυχνία LED υψηλής CRI (μπλε LED) |
2700-5000 |
95 |
Κεραμική λάμπα μεταλλικού αλογονιδίου |
5400 |
96 |
Λαμπτήρας LED εξαιρετικά υψηλής CRI (Violet LED ) |
2700-5000 |
98 |
Λαμπτήρας πυρακτώσεως / αλογόνου |
3200 |
100 |
Οι λαμπτήρες LED ποιότητας σήμερα έχουν δείκτη χρωματικής απόδοσης μεγαλύτερο από >75 που θεωρείται πολύ καλός .
Η νεα σειρά της V-TAC εχούν CRI>95 !!!